Ανάµεσα σε Δίκαιο και Πολιτική
Επιµέλεια ελληνικής απόδοσης κειµένου I. Pernice: Χρήστος Κατσιούλης
Το δίκαιο ως αποτέλεσμα της ίδιας της πολιτικής διαδικασίας οφείλει να αναγνωρίσει εκ νέου την αναιρεσιμότητα και την εν δυνάμει μεταβλητότητα και ιστορικότητα των πολιτικο-νομικών διακυβευμάτων και αποφάσεων. Η ουσιαστική υπονόμευση της δημοκρατίας ελλοχεύει όταν αίρεται αυτή η διαπερατότητα των πολιτικών σχέσεων, με μια φράση: όταν αίρεται η πολιτική ποιότητα του δικαίου. Σίγουρο είναι εντούτοις ότι δεν υφίσταται διέξοδος από την πολύπλευρη κρίση της Ένωσης χωρίς την επαναζωογόνηση της δημοκρατικής της συνταγματοποίησης.
Das Recht selbst als Resultat des politischen Prozesses gewinnt seinen politischen Gehalt indem es genau diese Änderbarkeit, Gestaltbarkeit und immanente Unbestimmtheit politisch-rechtlicher Fragen anerkennt. Es ist zutreffend formuliert worden, daß Demokratie immer dann in Gefahr sei, wenn «dieses Grundverständnis von der Kontingenz, der Änderbarkeit und der Offenheit der politischen Verhältnisse, kurz: der politischen Qualität des Rechts, verloren geht». Es liegt also auf der Hand, daß es gerade heute so wichtig ist, den Konstitutionalisierungsprozess der Europäischen Union wiederzubeleben und offen über die Notwendigkeit und den Inhalt einer europäischen Verfassungsidentität zu diskutieren.
