Πολλά έχουν γραφεί για το πασίγνωστο τραγούδι «Της Αγιά-Σοφιάς», του οποίου ιδίως ο καταληκτήριος στίχος, στις πλέον διαδεδομένες εκδοχές του άσματος, έχει γνωρίσει τεράστια απήχηση στη νεοελληνική κοινωνία, διαχρονικά. Την εξέλιξη ακριβώς αυτού του στίχου-μοτίβου, ανάλογα με τις εκάστοτε ιδεολογικές συνιστώσες, επιχειρεί να αναδείξει η παρούσα σύντομη επισκόπηση, παρακολουθώντας τις συναφείς παραλλαγές του από τις αρχές του 19ου αιώνα και εξής, όπως αυτές αποτυπώνονται σε συλλογές ή μεμονωμένες δημοσιεύσεις δημοτικών τραγουδιών, σε διάφορα ποιήματα ή άλλα πονήματα λογίων και στις σελίδες των σχολικών εγχειριδίων, όπου το συγκεκριμένο άσμα αναδημοσιευόταν για δεκαετίες. Συμπληρωματικά προς το κυρίως μέρος της εργασίας, παρατίθενται αυτούσιες οι σημαντικότερες παραλλαγές του τραγουδιού, όσα λογοτεχνικά και λόγια παραθέματα χρησιμοποιήθηκαν για τη σύνταξη της ανά χείρας μελέτης, καθώς και τα σχολικά αναγνώσματα που εντοπίστηκαν από αυτοψία να περιέχουν είτε το συζητούμενο μοτίβο είτε συναφή προς αυτό κείμενα.
