Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, Μερσίλεια Αναστασιάδου
Η μελέτη προσεγγίζει το κυπριακό πρόβλημα στο πλαίσιο των εξελίξεων στον κόσμο, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, τα διαδραματιζόμενα στην Ευρώπη και τη διεθνή πολιτική στη διαδρομή της στον 20ό και 21ο αιώνα, επιχειρώντας τη διασύνδεση σημαντικών γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και στην υφήλιο και που έχουν έμμεση ή άμεση συνάφεια με την πορεία του κυπριακού προβλήματος. Στο ίδιο πλαίσιο, η προβολή θεωρητικών προσεγγίσεων των διεθνών σχέσεων ως ακαδημαϊκής πειθαρχίας, αλλά και ως εφαρμοσμένης πολιτικής στη διεθνή πρακτική αποτελεί χρήσιμο εργαλείο όχι μόνο για διδακτικούς σκοπούς, αλλά και για τη γνωσιολογική κατάκτηση του ευρύτερου γίγνεσθαι σε ένα πολύπλοκο, άναρχο και συγκρουσιακό διεθνές περιβάλλον.
Ως προς τις θεωρητικές προσεγγίσεις που διατρέχουν τις σελίδες του βιβλίου, επισημαίνεται πως είναι κοινός πλέον τόπος πως η θουκυδίδειος προσέγγιση του πολιτικού ρεαλισμού, δηλαδή της προβολής ισχύος για την υπεράσπιση εθνικών συμφερόντων, εφαρμόστηκε κατά κόρον και κατά γράμμα από την Τουρκία, ενώ η Ελλάδα παρέμεινε προσηλωμένη στην καντιανή λογική ενός σύγχρονου ουιλσονιανισμού, που σήμαινε τη διαρκή και συνεπή προβολή του διεθνούς δικαίου ως μοναδικού όπλου υπεράσπισης των δικαιωμάτων και ελευθεριών της Ελλάδας και της Κύπρου, προσδοκώντας ως προς την κυπριακή υπόθεση σε μια περίπου αυτοματοποιημένη εφαρμογή των κανόνων και αρχών που διέπουν τη διεθνή κοινότητα, πράγμα που στην πράξη δεν συμβαίνει, παρά μόνο εάν συνδυάζεται από προβολή αναλόγου ισχύος.
Η παρούσα μελέτη αποτελεί ακριβώς μια επιστημονικά δομημένη φωνή προειδοποίησης για αυτά που έρχονται. Έχει σημασία να γνωρίζει η ηγεσία του τόπου, οι άνθρωποι που χειρίζονται τις κρατικές υποθέσεις, οι διανοούμενοι και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης πως οι τρίτοι, εχθροί και φίλοι, εκκινούν από το δικό τους συμφέρον, τη δική τους στρατηγική. Η υπεράσπιση του εθνικού συμφέροντος δεν μπορεί να υπαγορευθεί από τρίτους ή να καθοδηγηθεί, αλλά εκείνος ο οποίος αντιμετωπίζει το πρόβλημα, και εν προκειμένω η Κύπρος, οφείλει να χαράξει στρατηγική ενδυνάμωσης της πολιτικής, να διαμορφώσει τη στοχοθεσία της, έτσι ώστε η διαπραγμάτευση για την πορεία λύσης του Κυπριακού να γίνεται με όρους ισοδυναμίας. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει συμμαχίες και αξιοποίηση του σωστού χρόνου.